Supreme Court cautions on ‘history sheets’
ముఖ్యంగా వ్యక్తుల నేరచరిత్రలను డాక్యుమెంట్ చేసే హిస్టరీ షీట్ల నిర్వహణకు(Supreme Court cautions on history sheets) సంబంధించి పోలీసు పద్ధతుల్లో కుల వివక్షకు వ్యతిరేకంగా సుప్రీంకోర్టు ఇటీవల హెచ్చరించింది. తనపై హిస్టరీ షీట్ దాఖలు చేయడాన్ని సవాల్ చేస్తూ ఆప్ ఎమ్మెల్యే అమానతుల్లా ఖాన్ దాఖలు చేసిన పిటిషన్ పై కోర్టు ఈ ఆదేశాలు జారీ చేసింది. “హిస్టరీ షీట్” అనే పదం 1934 పంజాబ్ పోలీస్ రూల్స్ లో ఉద్భవించింది, ఇది నేర కార్యకలాపాలలో పాల్గొనే వ్యక్తులను నమోదు చేయడానికి అనుమతిస్తుంది. ప్రారంభ ప్రక్రియ రాష్ట్రాలను బట్టి మారుతుంది, కానీ సాధారణంగా స్టేషన్ హౌస్ ఆఫీసర్ (ఎస్హెచ్ఓ) అలవాటైన నేరస్థులను గుర్తించడం జరుగుతుంది. అమానతుల్లా ఖాన్ పిటిషన్ ను ఢిల్లీ హైకోర్టు కొట్టివేయడంతో పాటు తన కుటుంబ సభ్యులను హిస్టరీ షీట్ లో చేర్చడాన్ని సవాలు చేసింది. ఖాన్ అప్పీలును సుప్రీంకోర్టు తిరస్కరించినప్పటికీ, అతని మైనర్ బంధువుల వివరాలను షీట్ నుండి తొలగించాలని పోలీసులను ఆదేశించింది. నిష్పక్షపాతంగా, వ్యక్తుల హక్కుల రక్షణ కోసం పోలీసు విధానాలను పునఃసమీక్షించాల్సిన అవసరాన్ని ఈ కేసు నొక్కి చెబుతోంది.
కీ పాయింట్లు :
- ముఖ్యంగా హిస్టరీ షీట్ల విషయంలో పోలీసు విధానాల్లో కుల వివక్షకు వ్యతిరేకంగా సుప్రీంకోర్టు హెచ్చరించింది.
- 1934 నాటి పంజాబ్ పోలీస్ రూల్స్ ఆధారంగా హిస్టరీ షీట్లు నేరాలకు పాల్పడే వ్యక్తులను నమోదు చేస్తాయి.
- హిస్టరీ షీట్లను ప్రారంభించడంలో ఎస్ హెచ్ వోలు రాష్ట్ర నిర్దిష్ట నిబంధనల ఆధారంగా అలవాటైన నేరస్థులను గుర్తిస్తారు.
- ఆమ్ ఆద్మీ పార్టీ ఎమ్మెల్యే అమానతుల్లా ఖాన్ ‘బ్యాడ్ క్యారెక్టర్’ హోదాను సవాలు చేస్తూ తనపై దాఖలైన హిస్టరీ షీట్ ను సవాల్ చేశారు.
- పోలీసు విధానాలను సమర్థిస్తూ ఢిల్లీ హైకోర్టు ఖాన్ పిటిషన్ ను కొట్టివేసింది.
- ఖాన్ అప్పీలును సుప్రీంకోర్టు తిరస్కరించినప్పటికీ, హిస్టరీ షీట్ నుంచి అతని మైనర్ బంధువులను మినహాయించాలని ఆదేశించింది.
- ఆర్టికల్ 20, ఆర్టికల్ 21 వంటి రాజ్యాంగ నిబంధనలు నిందితుల హక్కులను పరిరక్షిస్తాయి.
- సీఆర్పీసీ సెక్షన్ 50(1) ప్రకారం అరెస్టయిన వ్యక్తులకు గౌరవం, గౌరవం లభిస్తాయి.
- కులవివక్షను రూపుమాపేందుకు పోలీసు విధానాలను సవరించడం, నిష్పక్షపాతంపై అవగాహన పెంచేందుకు శిక్షణ ఇవ్వడం వంటి సిఫార్సులు ఉన్నాయి.
- వ్యక్తుల హక్కులను పరిరక్షించడం మరియు చట్ట అమలులో నిష్పాక్షికతను నిర్ధారించడం యొక్క ప్రాముఖ్యతను ఈ కేసు హైలైట్ చేస్తుంది.
ప్రశ్నలు మరియు సమాధానాలు:
Supreme Court cautions on history sheets
Questions | Answers |
---|---|
తాజాగా సుప్రీంకోర్టు ఎలాంటి హెచ్చరికలు జారీ చేసింది? | ముఖ్యంగా వ్యక్తుల నేరచరిత్రను డాక్యుమెంట్ చేసే హిస్టరీ షీట్ల నిర్వహణకు సంబంధించి పోలీసు విధానాల్లో కుల వివక్షకు వ్యతిరేకంగా సుప్రీంకోర్టు హెచ్చరించింది. |
“హిస్టరీ షీట్” అనే పదానికి మూలం ఏమిటి? | “హిస్టరీ షీట్” అనే పదం 1934 పంజాబ్ పోలీస్ రూల్స్ నుండి ఉద్భవించింది, ఇది నేర కార్యకలాపాలలో పాల్గొనే వ్యక్తులను నమోదు చేయడానికి అనుమతిస్తుంది. |
హిస్టరీ షీట్ ప్రారంభించడానికి కారణమేమిటి? | ప్రారంభ ప్రక్రియ రాష్ట్రాలను బట్టి మారుతుంది, కానీ సాధారణంగా స్టేషన్ హౌస్ ఆఫీసర్ (ఎస్హెచ్ఓ) రాష్ట్ర-నిర్దిష్ట నిబంధనల ఆధారంగా అలవాటైన నేరస్థులను గుర్తించడం జరుగుతుంది. |
అమానతుల్లా ఖాన్ ఎలాంటి న్యాయపోరాటం చేశాడు? | ఆప్ ఎమ్మెల్యే అమానతుల్లా ఖాన్ తనపై హిస్టరీ షీట్ ను ప్రయోగించడాన్ని, పోలీసులు బ్యాడ్ క్యారెక్టర్ గా ప్రకటించడాన్ని కోర్టులో సవాలు చేశారు. |
ఖాన్ కేసుకు సంబంధించి సుప్రీంకోర్టు ఎలాంటి ఆదేశాలు ఇచ్చింది? | ఖాన్ అప్పీలును తోసిపుచ్చిన సుప్రీంకోర్టు, వ్యక్తిగత హక్కులను పరిరక్షించాల్సిన అవసరాన్ని నొక్కిచెబుతూ, అతని మైనర్ బంధువుల వివరాలను హిస్టరీ షీట్ నుండి తొలగించాలని పోలీసులను ఆదేశించింది. |
నిందితుల హక్కులను ఏ రాజ్యాంగ నిబంధనలు పరిరక్షిస్తాయి? | ఆర్టికల్ 20 మరియు ఆర్టికల్ 21 వంటి రాజ్యాంగ నిబంధనలు నిందితుల హక్కులను పరిరక్షిస్తాయి, ఏకపక్ష శిక్ష మరియు జీవితం లేదా వ్యక్తిగత స్వేచ్ఛను కోల్పోకుండా రక్షణ కల్పిస్తాయి. |
సీఆర్పీసీ సెక్షన్ 50(1) ఏం చెబుతోంది? | సీఆర్పీసీ సెక్షన్ 50(1) ప్రకారం అరెస్టయిన వ్యక్తులకు గౌరవం, గౌరవం, కస్టడీలో ఉన్నప్పుడు ఎలాంటి శారీరక, మానసిక వేధింపులను నిషేధించడం, నిందితుల ప్రాథమిక మానవ హక్కులను పరిరక్షించడం. |
ఈ నేపథ్యంలో ఇచ్చిన సిఫార్సులు ఏమిటి? | కుల వివక్షను తొలగించడానికి పోలీసు విధానాలను సవరించడం మరియు నిష్పక్షపాతం గురించి అవగాహన పెంచడానికి శిక్షణ ఇవ్వడం, చట్ట అమలులో నిష్పాక్షికత యొక్క ప్రాముఖ్యతను నొక్కిచెప్పడం సిఫార్సులలో ఉన్నాయి. |
ఇంతకీ ఈ కేసు ప్రాముఖ్యత ఏంటి? | వ్యక్తుల హక్కులను పరిరక్షించడం మరియు చట్ట అమలు పద్ధతులలో, ముఖ్యంగా నిందితుల డాక్యుమెంటేషన్ మరియు చికిత్సలో నిష్పాక్షికతను నిర్ధారించడం యొక్క ప్రాముఖ్యతను ఈ కేసు నొక్కి చెబుతుంది. |
రాష్ట్రాలు, కేంద్రపాలిత ప్రాంతాలు ఈ సమస్యను ఎలా పరిష్కరిస్తాయి? | రాష్ట్రాలు, కేంద్రపాలిత ప్రాంతాలు కుల వివక్షను తొలగించడానికి పోలీసు విధానాలపై సమగ్ర సమీక్షలు నిర్వహించాలి మరియు నిష్పక్షపాతం యొక్క ప్రాముఖ్యతపై పోలీసు సిబ్బందికి క్రమం తప్పకుండా శిక్షణ ఇవ్వాలి. |
చారిత్రాత్మక వాస్తవాలు: Supreme Court cautions on history sheets
- “హిస్టరీ షీట్” అనే పదం మొదట 1934 పంజాబ్ పోలీస్ రూల్స్ లో కనిపించింది, ఇది నేరాలకు అలవాటు పడిన వ్యక్తులను రికార్డ్ చేయడానికి అనుమతిస్తుంది.
- తనపై హిస్టరీ షీట్ దాఖలు చేయడాన్ని సవాల్ చేస్తూ అమానతుల్లా ఖాన్ దాఖలు చేసిన పిటిషన్ ను ఢిల్లీ హైకోర్టు కొట్టివేసింది.
- ఖాన్ అప్పీలును సుప్రీంకోర్టు తిరస్కరించినప్పటికీ, వ్యక్తిగత హక్కులను పరిరక్షించాల్సిన అవసరాన్ని నొక్కిచెబుతూ, అతని మైనర్ బంధువుల వివరాలను హిస్టరీ షీట్ నుండి తొలగించాలని పోలీసులను ఆదేశించింది.
కీలక పదాలు మరియు వివరణలు:
- హిస్టరీ షీట్లు: వ్యక్తుల నేర రికార్డులను నమోదు చేయడానికి పోలీసు దళాలు నిర్వహించే డాక్యుమెంటేషన్, తరచుగా సాధారణ నేరస్థులపై ప్రారంభించబడుతుంది.
- కుల పక్షపాతం: కులం ఆధారంగా పక్షపాతాలు మరియు వివక్షాపూరిత ధోరణులు, ఇవి పోలీసు పద్ధతులు మరియు వ్యక్తుల పట్ల వ్యవహరించే తీరును ప్రభావితం చేస్తాయి.
- రాజ్యాంగ నిబంధనలు: భారత రాజ్యాంగంలో పొందుపరిచిన ఆర్టికల్ 20, ఆర్టికల్ 21 వంటి చట్టపరమైన నిబంధనలు నిందితుల హక్కులను పరిరక్షిస్తాయి మరియు చట్టపరమైన చర్యలలో నిష్పాక్షికతను నిర్ధారిస్తాయి.
- స్టేషన్ హౌస్ ఆఫీసర్ (ఎస్హెచ్ఓ): తమ పరిధిలో చట్ట అమలు కార్యకలాపాలను నిర్వహించడానికి బాధ్యత వహించే పోలీస్ స్టేషన్ అధిపతి.
- తగిన ప్రక్రియ: ముఖ్యంగా వ్యక్తుల హక్కులకు సంబంధించిన విషయాల్లో నిష్పాక్షికత మరియు న్యాయాన్ని నిర్ధారించడానికి అనుసరించాల్సిన చట్టపరమైన ప్రక్రియ.
- నిష్పాక్షికత: వ్యక్తులందరినీ నిష్పక్షపాతంగా మరియు పక్షపాతం లేకుండా చూసే సూత్రం, చట్ట పాలనను నిలబెట్టడానికి మరియు వ్యక్తిగత హక్కులను పరిరక్షించడానికి చట్ట అమలులో అవసరం.
బహుళ ఎంపిక ప్రశ్నలు : Supreme Court cautions on history sheets
1.’హిస్టరీ షీట్ల’ ఆచరణకు సంబంధించి సుప్రీంకోర్టు ఎలాంటి హెచ్చరికలు చేసింది?
ఎ) అన్యాయమైన, దుర్మార్గమైన, కుల పక్షపాత మనస్తత్వాలకు వ్యతిరేకంగా హెచ్చరించింది.
బి) పోలీసు బలగాలు నిర్వహించే అన్ని హిస్టరీ షీట్లను వెంటనే మూసివేయాలని ఆదేశించింది.
సి) నేరచరిత్ర ఉన్న వ్యక్తులపై నిఘా పెంచాలని రాష్ట్రాలను ఆదేశించింది.
డి) మరింత వివరణాత్మక సమాచారాన్ని చేర్చడానికి హిస్టరీ షీట్ పద్ధతులను విస్తరించాలని సిఫార్సు చేసింది.
జవాబు: ఎ) అన్యాయమైన, దుర్మార్గమైన, కుల పక్షపాత మనస్తత్వాలకు వ్యతిరేకంగా హెచ్చరించింది.
2. అందించిన సమాచారం ప్రకారం, ‘హిస్టరీ షీటింగ్’ ప్రక్రియ సాధారణంగా ఎప్పుడు ప్రారంభమవుతుంది?
ఎ) క్రిమినల్ అభియోగాల నుంచి వ్యక్తులను నిర్దోషులుగా ప్రకటించినప్పుడు
బి) వ్యక్తులు నిరంతరం నేర కార్యకలాపాల్లో నిమగ్నమైనట్లు గుర్తించినప్పుడు
సి) వ్యక్తులు చిన్న నేరాలకు గురైనప్పుడు
డి) వ్యక్తులు ఫలానా కులానికి చెందిన వారని రుజువు అయినప్పుడు
జవాబు: బి) వ్యక్తులు నిరంతరం నేర కార్యకలాపాల్లో నిమగ్నమై ఉన్నట్లు గుర్తించినప్పుడు
3. సుప్రీంకోర్టులో అమానతుల్లాఖాన్ దాఖలు చేసిన పిటిషన్ ప్రధానంగా దేనిపై దృష్టి సారించింది?
ఎ) పోలీసు నిఘా పరిధిని విస్తరించడం
బి) తన అమాయక కుటుంబ సభ్యుల గౌరవాన్ని, గోప్యతను పరిరక్షించడం
సి) అతని గురించి ఎటువంటి రికార్డులను నిర్వహించకుండా పోలీసులను నిరోధించడం
డి) పంజాబ్ పోలీస్ రూల్స్, 1934 చట్టబద్ధతను వ్యతిరేకించడం
జవాబు: బి) అమాయక కుటుంబ సభ్యుల గౌరవాన్ని, గోప్యతను పరిరక్షించడం
4.నిర్బంధంలో ఉన్న ప్రతి వ్యక్తిని హుందాగా, గౌరవంగా చూసే హక్కును ఏ రాజ్యాంగ నిబంధన నిర్ధారిస్తుంది?
ఎ) ఆర్టికల్ 20
బి) ఆర్టికల్ 21
సి) సీఆర్పీసీ సెక్షన్ 50(1)
డి) పైవేవీ కావు
జవాబు: సి) సీఆర్పీసీ సెక్షన్ 50(1)
5. హిస్టరీ షీట్ల నిర్వహణకు సంబంధించి ముందుకు సాగే మార్గంగా ఏమి సూచించబడింది?
ఎ) చట్టాల అమలులో కుల పక్షపాతాల వాడకాన్ని పెంచడం
బి) హిస్టరీ షీట్లను పూర్తిగా రద్దు చేయండి
సి) కులవివక్ష నుండి విముక్తి పొందడానికి సమగ్ర సమీక్షలు నిర్వహించండి
డి) సుప్రీం కోర్టు హెచ్చరికను విస్మరించి, ప్రస్తుత పద్ధతులను కొనసాగించండి
జవాబు: సి) కులవివక్ష నుంచి విముక్తి కల్పించేందుకు సమగ్ర సమీక్షలు నిర్వహించాలి
Average Rating