అంతర్జాతీయ మహిళా న్యాయమూర్తుల దినోత్సవం 2025: న్యాయవ్యవస్థలో మహిళల పాత్రను గుర్తించడం

తేదీ: ప్రతి సంవత్సరం మార్చి 10న జరుపుకుంటారు. ( International Day of Women Judges )
ఉద్దేశ్యం: న్యాయవ్యవస్థలో మహిళల పాత్రను హైలైట్ చేస్తుంది.
ప్రోత్సాహం: మరిన్ని మహిళలు న్యాయ రంగంలో చేరేలా ప్రేరేపిస్తుంది.
UN గుర్తింపు: 2021లో ఐక్యరాజ్యసమితిచే స్థాపించబడింది.
మొదటి వేడుక: ప్రపంచవ్యాప్తంగా మొదటిసారిగా 2022లో పాటించబడింది.
మార్గదర్శక న్యాయమూర్తి: అన్నా చాందీ 1937లో భారతదేశపు మొట్టమొదటి మహిళా హైకోర్టు న్యాయమూర్తి అయ్యారు.
సుప్రీంకోర్టు మైలురాయి: ఫాతిమా బీవీ 1989లో మొదటి మహిళా సుప్రీంకోర్టు న్యాయమూర్తి అయ్యారు.
భారతదేశ న్యాయవ్యవస్థ: ప్రపంచంలోని అతిపెద్ద న్యాయ వ్యవస్థలలో ఒకటి.
హైకోర్టుల్లో మహిళలు: ఆగస్టు 2024 నాటికి, హైకోర్టుల్లోని న్యాయమూర్తులలో కేవలం 14% మాత్రమే మహిళలు.
ప్రధాన న్యాయమూర్తులు: 2024లో రెండు హైకోర్టులలో మాత్రమే మహిళా ప్రధాన న్యాయమూర్తులు ఉన్నారు.
మొత్తం మహిళా న్యాయమూర్తులు: ఆగస్టు 2024లో 754 మంది హైకోర్టు న్యాయమూర్తులలో 106 మంది మహిళలు.
లింగ ప్రాతినిధ్యం: భారత న్యాయవ్యవస్థలో మహిళల ప్రాతినిధ్యం ఇప్పటికీ తక్కువగా ఉంది.
ప్రాముఖ్యత: న్యాయ వృత్తులలో లింగ సమానత్వం లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది.
ప్రపంచ ప్రభావం: ప్రపంచవ్యాప్తంగా న్యాయ వైవిధ్యాన్ని ప్రోత్సహిస్తుంది.
భవిష్యత్ దృష్టి: న్యాయ రంగంలో మహిళలకు మరింత చేరిక మరియు నాయకత్వ పాత్రలు.

ముఖ్య పదాలు & నిర్వచనాలు:

న్యాయవ్యవస్థ: చట్టాన్ని వివరించి, అమలు చేసే కోర్టుల వ్యవస్థ.
న్యాయమూర్తి: కోర్టు కేసులకు అధ్యక్షత వహించే చట్టపరమైన అధికారి.
సుప్రీంకోర్టు: దేశంలో అత్యున్నత న్యాయవ్యవస్థ.
హైకోర్టు: అప్పీలేట్ అధికార పరిధి కలిగిన దేశం లేదా రాష్ట్రంలోని ఉన్నత న్యాయస్థానం.
లింగ సమానత్వం: అన్ని లింగాలకు సమాన హక్కులు మరియు అవకాశాలు.

ప్రశ్నోత్తరాల విభాగం: International Day of Women Judges

అంతర్జాతీయ మహిళా న్యాయమూర్తుల దినోత్సవం ఏమిటి ?

→ న్యాయవ్యవస్థకు మహిళల సహకారాన్ని గుర్తించే రోజు.
ఐక్యరాజ్యసమితి ఈ దినోత్సవాన్ని ఏ సంవత్సరం స్థాపించింది?

→ 2021లో.
ప్రపంచవ్యాప్తంగా దీనిని మొదటిసారి ఎప్పుడు గమనించారు?

→ 2022లో.
ఈ దినోత్సవాన్ని ఎక్కడ జరుపుకుంటారు?

→ భారతదేశంతో సహా ప్రపంచవ్యాప్తంగా.
భారతదేశపు మొదటి మహిళా హైకోర్టు న్యాయమూర్తి ఎవరు ?

→ అన్నా చాందీ (1937లో నియమితులయ్యారు).
ఈ రోజు ఎవరిని ప్రేరేపించడం లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది?

→ న్యాయవ్యవస్థలో చేరాలని ఆకాంక్షిస్తున్న మహిళలు.
ఈ రోజున ఎవరి సహకారాలను సత్కరిస్తారు?

→ మహిళా న్యాయమూర్తులు మరియు న్యాయ నిపుణులు.
ఈ రోజు ఎందుకు ముఖ్యమైనది?

→ చట్టం మరియు న్యాయంలో లింగ సమానత్వాన్ని ప్రోత్సహించడానికి.
భారతదేశంలో మహిళా న్యాయమూర్తులు పెరుగుతున్నారా ?

→ అవును, కానీ ప్రాతినిధ్యం ఇంకా తక్కువగా ఉంది.
ఆగస్టు 2024లో హైకోర్టులలో ఎంత మంది మహిళలు ఉన్నారు?

→ 754 మంది న్యాయమూర్తులలో 106 మంది.

చారిత్రక వాస్తవాలు:

భారతదేశంలో మొట్టమొదటి మహిళా న్యాయమూర్తిగా అన్నా చాందీ 1937లో నియమితులయ్యారు.
1989లో ఫాతిమా బీవీ సుప్రీంకోర్టుకు మొదటి మహిళా న్యాయమూర్తి అయ్యారు.
2021లో అంతర్జాతీయ మహిళా న్యాయమూర్తుల దినోత్సవాన్ని ఐక్యరాజ్యసమితి అధికారికంగా గుర్తించింది.
2024లో, భారతదేశ హైకోర్టు న్యాయమూర్తులలో కేవలం 14% మాత్రమే మహిళలు ఉన్నారు.
భారత న్యాయవ్యవస్థ పురుషాధిక్యతతో కూడుకున్నది, కానీ అందరినీ కలుపుకునే ప్రయత్నాలు కొనసాగుతున్నాయి.

సారాంశం:

మార్చి 10న జరుపుకునే అంతర్జాతీయ మహిళా న్యాయమూర్తుల దినోత్సవం, న్యాయవ్యవస్థకు మహిళలు చేసిన కృషిని గుర్తిస్తుంది. 2021లో ఐక్యరాజ్యసమితి స్థాపించి, 2022లో మొదటిసారిగా పాటించిన ఈ దినోత్సవం చట్టంలో లింగ సమానత్వాన్ని ప్రోత్సహించడం లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది. అన్నా చాందీ 1937లో భారతదేశపు మొట్టమొదటి మహిళా హైకోర్టు న్యాయమూర్తిగా, ఆ తర్వాత 1989లో ఫాతిమా బీవీ సుప్రీంకోర్టు మొదటి న్యాయమూర్తిగా నియమితులయ్యారు. పురోగతి ఉన్నప్పటికీ, భారతదేశంలోని హైకోర్టు న్యాయమూర్తులలో 14% మాత్రమే మహిళలు, ఇది న్యాయ వ్యవస్థలో మరింత చేరిక అవసరాన్ని హైలైట్ చేస్తుంది.

current-affairs