0
0
Read Time:30 Minute, 17 Second
తెలంగాణ
1.తెలంగాణ శబ్దవ్యుత్పత్తి:
- “తెలంగాణ” అనే పేరు “త్రిలింగ” అనే పదం నుండి వచ్చింది, ఇది మూడు ముఖ్యమైన శివాలయాలను సూచిస్తుంది-కాళేశ్వరం, శ్రీశైలం మరియు ద్రాక్షారామం.
- తెలంగాణను చారిత్రాత్మకంగా “త్రిలింగ దేశం” అని పిలుస్తారు, అంటే మూడు లింగాల భూమి.
- “తెలంగాణ” అనే పదాన్ని కాకతీయ రాజవంశ కాలంలో కోస్తా ఆంధ్ర ప్రాంతం నుండి వేరు చేయడానికి ఉపయోగించారు.
- కాకతీయుల పాలనలో 12వ శతాబ్దానికి చెందిన శాసనాల్లో తెలంగాణ అనే పదం కనిపిస్తుంది.
- కొంతమంది చరిత్రకారులు తెలంగాణ “తెలింగన” నుండి ఉద్భవించిందని నమ్ముతారు, ఇది దక్కన్‌లోని తెలుగు మాట్లాడే ప్రాంతాన్ని వర్ణించడానికి ఉపయోగిస్తారు.
- నిజాం పాలనలో , హైదరాబాద్ రాష్ట్రంలోని తెలుగు మాట్లాడే ప్రాంతాలను తెలంగాణ అని పిలిచేవారు.
- ఆంధ్రప్రదేశ్ నుండి విడిపోయిన తరువాత, ఆధునిక తెలంగాణ రాష్ట్రం జూన్ 2, 2014 న అధికారికంగా ఏర్పడింది.
2. తెలంగాణ తొలి చరిత్ర :
- తెలంగాణకు నియోలిథిక్ కాలం నాటి చరిత్ర ఉందని, గుహలు మరియు రాతి చిత్రాలలో ఆధారాలు లభించాయి.
- మౌర్య సామ్రాజ్యం (క్రీ.పూ. 4వ–2వ శతాబ్దం) తెలంగాణపై ప్రభావం చూపింది, అశోకుడి శాసనాలు ఈ ప్రాంతంలో లభించాయి.
- ఈ ప్రాంతం శాతవాహన రాజవంశం (క్రీస్తుపూర్వం 1వ శతాబ్దం – క్రీశ 3వ శతాబ్దం)లో భాగంగా ఉండేది, ఇది బౌద్ధమత వ్యాప్తిలో కీలక పాత్ర పోషించింది.
- ఇక్ష్వాకు రాజవంశం (3వ–4వ శతాబ్దం CE) తెలంగాణలోని కొన్ని ప్రాంతాలను పరిపాలించి బౌద్ధమతం మరియు హిందూ మతాన్ని ప్రోత్సహించింది.
- విష్ణుకుండిన రాజవంశం (5వ–6వ శతాబ్దం CE) తెలంగాణను పరిపాలించింది మరియు ఆలయ నిర్మాణానికి దోహదపడింది.
- ఈ ప్రాంతం బాదామి చాళుక్యుల (6వ–8వ శతాబ్దం CE) ప్రభావానికి లోనైంది, వారు దక్కన్‌లోని ఎక్కువ భాగాలను నియంత్రించారు.
- తెలంగాణను రాష్ట్రకూటులు (8వ-10వ శతాబ్దం CE) కూడా పాలించారు, వారు కళలు మరియు సంస్కృతికి పోషణకు ప్రసిద్ధి చెందారు.
3. తెలంగాణ మధ్యయుగ చరిత్ర :
- కాకతీయ రాజవంశం (12వ-14వ శతాబ్దం CE) తెలంగాణను పరిపాలించింది మరియు రామప్ప సరస్సు వంటి నీటిపారుదల ప్రాజెక్టులను అభివృద్ధి చేసింది.
- కాకతీయులు వరంగల్ కోట , వేయి స్తంభాల గుడి వంటి ప్రసిద్ధ నిర్మాణాలను నిర్మించారు.
- కాకతీయుల పతనం తరువాత, 14వ శతాబ్దంలో తెలంగాణ ఢిల్లీ సుల్తానేట్ పాలనలోకి వచ్చింది.
- తరువాత ఈ ప్రాంతం బహమనీ సుల్తానేట్ (1347–1518) మరియు దాని వారసుడు గోల్కొండ సుల్తానేట్ చేత నియంత్రించబడింది.
- గోల్కొండ కోట వాణిజ్యానికి, ముఖ్యంగా వజ్రాలకు ముఖ్యమైన కేంద్రంగా మారింది.
- 1687లో, మొఘల్ చక్రవర్తి ఔరంగజేబు గోల్కొండ సుల్తానేట్‌ను జయించి మొఘల్ సామ్రాజ్యంలో విలీనం చేశాడు.
- మొఘలుల పతనం తరువాత, అసఫ్ జాహి రాజవంశం (హైదరాబాద్ నిజాంలు) హైదరాబాద్‌ను తమ రాజధానిగా స్థాపించారు.
4. తెలంగాణ ఆధునిక చరిత్ర:
- 1724 నుండి 1947లో భారత స్వాతంత్ర్యం వచ్చే వరకు హైదరాబాద్ నిజాంలు తెలంగాణను పరిపాలించారు.
- 1947లో భారతదేశానికి స్వాతంత్ర్యం వచ్చిన తర్వాత కూడా తెలంగాణ హైదరాబాద్ రాష్ట్రంలో భాగంగా ఉండేది.
- 1948లో, భారత సైన్యం ఆపరేషన్ పోలోలో హైదరాబాద్‌ను స్వాధీనం చేసుకుంది , దానిని భారతదేశంలో భాగంగా చేసింది.
- తెలంగాణ నాయకుల నిరసనలు ఉన్నప్పటికీ, హైదరాబాద్ రాష్ట్రం 1956లో ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో విలీనం చేయబడింది.
- ఆర్థిక మరియు రాజకీయ అసమానతల కారణంగా ప్రత్యేక రాష్ట్రం కోసం డిమాండ్ చేస్తూ 1960 లలో ప్రత్యేక తెలంగాణ ఉద్యమం ప్రారంభమైంది.
- 2000లలో ఈ ఉద్యమం తీవ్రమైంది, ఇది సామూహిక నిరసనలు మరియు రాజకీయ చర్చలకు దారితీసింది.
- జూన్ 2, 2014 న, తెలంగాణ అధికారికంగా భారతదేశంలో 29వ రాష్ట్రంగా అవతరించింది, హైదరాబాద్ దాని రాజధానిగా ఉంది.
5. తెలంగాణ భౌగోళిక చరిత్ర :
- తెలంగాణ దక్కన్ పీఠభూమిలో ఉండటం వల్ల సహజ వనరులు సమృద్ధిగా ఉన్నాయి.
- గోదావరి , కృష్ణ వంటి ప్రధాన నదులు తెలంగాణ గుండా ప్రవహిస్తున్నాయి, వ్యవసాయానికి తోడ్పడుతున్నాయి.
- ఈ ప్రాంతం అడవులు, కొండలు మరియు మైదానాలతో సహా విభిన్న ప్రకృతి దృశ్యాలను కలిగి ఉంది.
- తెలంగాణ ఉష్ణమండల వాతావరణాన్ని కలిగి ఉంటుంది, వేడి వేసవి, మితమైన వర్షాకాలం మరియు తేలికపాటి శీతాకాలాలు ఉంటాయి.
- తూర్పు కనుమలు తెలంగాణ తూర్పు భాగం వెంబడి విస్తరించి, దాని వాతావరణం మరియు వృక్షసంపదను ప్రభావితం చేస్తాయి.
- తెలంగాణ ఎర్ర మరియు నల్ల నేలలకు ప్రసిద్ధి చెందింది, ఇది పత్తి, వరి మరియు పప్పుధాన్యాల వంటి పంటలకు అనుకూలంగా ఉంటుంది.
- రాష్ట్రంలో హుస్సేన్ సాగర్, ఉస్మాన్ సాగర్ మరియు నాగార్జున సాగర్ వంటి అనేక ముఖ్యమైన సరస్సులు మరియు జలాశయాలు ఉన్నాయి.
6. తెలంగాణ సరిహద్దు రాష్ట్రాలు:
- తెలంగాణ తన సరిహద్దులను ఐదు భారతీయ రాష్ట్రాలతో పంచుకుంటుంది.
- మహారాష్ట్ర (ఉత్తరం మరియు వాయువ్య దిశలో) – తెలంగాణతో పొడవైన సరిహద్దును పంచుకుంటుంది.
- ఛత్తీస్‌గఢ్ (ఈశాన్యంలో) – సరిహద్దు ప్రధానంగా అటవీ మరియు గిరిజన ప్రాంతాలను కలిగి ఉంటుంది.
- ఒడిశా (తూర్పున) – తెలంగాణతో చిన్న సరిహద్దును పంచుకుంటుంది.
- ఆంధ్రప్రదేశ్ (దక్షిణం మరియు తూర్పున) – తెలంగాణ గతంలో 2014 కి ముందు ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో భాగంగా ఉండేది.
- కర్ణాటక (పశ్చిమాన) – మహబూబ్ నగర్, నారాయణపేట, మరియు ఇతర జిల్లాలలో తెలంగాణతో సరిహద్దును పంచుకుంటుంది.
- రాష్ట్ర సరిహద్దు ప్రాంతాలు ఈ రాష్ట్రాలతో సాంస్కృతిక మరియు ఆర్థిక సంబంధాలను కలిగి ఉన్నాయి, వాణిజ్యం, భాష మరియు సంప్రదాయాలను ప్రభావితం చేస్తాయి.
7. తెలంగాణ నదులు :
- గోదావరి నది – తెలంగాణలో అతి పొడవైన నది, మహారాష్ట్ర నుండి ఉద్భవించి ఆదిలాబాద్, నిజామాబాద్ మరియు ఖమ్మం వంటి ప్రధాన జిల్లాల గుండా ప్రవహిస్తుంది.
- కృష్ణా నది – కర్ణాటక నుండి తెలంగాణలోకి ప్రవేశించి మహబూబ్ నగర్ మరియు నల్గొండ జిల్లాల గుండా ప్రవహించే మరొక ప్రధాన నది.
- మంజీర నది – గోదావరి ఉపనది, ఇది మహారాష్ట్రలో ఉద్భవించి మెదక్ మరియు నిజామాబాద్ గుండా ప్రవహిస్తుంది.
- Bhima River – A tributary of the Krishna River, originating in Maharashtra and passing through the Mahabubnagar district.
- మూసీ నది – అనంతగిరి కొండలలో ఉద్భవించి, హైదరాబాద్ గుండా ప్రవహిస్తుంది మరియు ఉస్మాన్ సాగర్ మరియు హిమాయత్ సాగర్ జలాశయాలకు ప్రసిద్ధి చెందింది.
- పలైర్ నది – కృష్ణా నదికి ఉపనది, ఖమ్మం జిల్లాలోని పలైర్ రిజర్వాయర్‌కు ప్రసిద్ధి చెందింది.
- దిండి నది – కృష్ణానదికి ఉపనదిగా పనిచేసే ఒక చిన్న నది, స్థానిక నీటిపారుదలలో పాత్ర పోషిస్తుంది.
8. తెలంగాణ వాతావరణం :
- తెలంగాణలో ఉష్ణమండల వాతావరణం ఉంటుంది, వేడి వేసవి, మితమైన వర్షాకాలం మరియు తేలికపాటి శీతాకాలాలు ఉంటాయి.
- వేసవికాలం (మార్చి నుండి జూన్ వరకు) చాలా వేడిగా ఉంటుంది, కొన్ని ప్రాంతాలలో ఉష్ణోగ్రతలు 45°C (113°F) కి చేరుకుంటాయి.
- వర్షాకాలం (జూన్ నుండి సెప్టెంబర్ వరకు) మధ్యస్థం నుండి భారీ వర్షపాతం కురుస్తుంది, వార్షిక సగటు 750-1150 మి.మీ.
- శీతాకాలం (నవంబర్ నుండి ఫిబ్రవరి వరకు) తేలికపాటి మరియు ఆహ్లాదకరంగా ఉంటుంది, ఉష్ణోగ్రతలు 15°C నుండి 25°C వరకు ఉంటాయి.
- రుతుపవనాలు సక్రమంగా కురవకపోవడంతో రాష్ట్రంలోని కొన్ని ప్రాంతాలలో కరువు పరిస్థితులు నెలకొన్నాయి.
- బంగాళాఖాతం నుండి వచ్చే తుఫానుల కారణంగా తెలంగాణ రాష్ట్రం అప్పుడప్పుడు తుఫాను ప్రభావాలను ఎదుర్కొంటుంది, ప్రధానంగా తూర్పు జిల్లాల్లో.
- తెలంగాణలోని ఉత్తర ప్రాంతాలలో పాక్షిక శుష్క పరిస్థితులు ఉంటాయి, దక్షిణ ప్రాంతాలలో ఎక్కువ వర్షపాతం ఉంటుంది.
9.తెలంగాణ జాతీయ ఉద్యానవనాలు మరియు అభయారణ్యాలు :
- కాసు బ్రహ్మానంద రెడ్డి జాతీయ ఉద్యానవనం – హైదరాబాద్‌లో ఉంది, ఇది నెమళ్ళు మరియు గొప్ప జీవవైవిధ్యానికి ప్రసిద్ధి చెందింది.
- మహావీర్ హరిణ వనస్థలి జాతీయ ఉద్యానవనం – హైదరాబాద్ సమీపంలో ఉంది, ఇది కృష్ణ జింకలు మరియు జింకలకు నిలయం.
- మృగవాణి జాతీయ ఉద్యానవనం – హైదరాబాద్ సమీపంలోని చిల్కూరులో ఉంది, ఇది అటవీ పర్యావరణ వ్యవస్థ మరియు వన్యప్రాణులకు ప్రసిద్ధి చెందింది.
- కవాల్ టైగర్ రిజర్వ్ – ఆదిలాబాద్ జిల్లాలో ఒక ప్రధాన పులుల సంరక్షణ ప్రాంతం.
- అమ్రాబాద్ టైగర్ రిజర్వ్ – భారతదేశంలోని అతిపెద్ద టైగర్ రిజర్వ్‌లలో ఒకటైన నల్లమల అడవులలో ఉంది.
- పోచారం వన్యప్రాణుల అభయారణ్యం – మెదక్ మరియు నిజామాబాద్ జిల్లాల్లో ఉంది, వివిధ పక్షి జాతులకు నిలయం.
- పాఖల్ వన్యప్రాణుల అభయారణ్యం – వరంగల్‌లో ఉంది, ఇది సరస్సు మరియు విభిన్న వృక్షజాలం మరియు జంతుజాలానికి ప్రసిద్ధి చెందింది.
10. తెలంగాణ జనాభా:
- 2011 జనాభా లెక్కల ప్రకారం తెలంగాణలో 35.19 మిలియన్ల జనాభా ఉంది.
- ఎక్కువ మంది తెలుగు , తరువాత ఉర్దూ, హిందీ మాట్లాడతారు.
- జనాభాలో 67% గ్రామీణ మరియు 33% పట్టణ ప్రజలు , హైదరాబాద్ అతిపెద్ద నగరం.
- షెడ్యూల్డ్ కులాలు (SC) జనాభాలో దాదాపు 15.4% ఉండగా, షెడ్యూల్డ్ తెగలు (ST) జనాభాలో 9.3% ఉన్నారు.
- అక్షరాస్యత రేటు దాదాపు 66.5% , పట్టణ ప్రాంతాల్లో ఇది ఎక్కువ.
- 2011 జనాభా లెక్కల ప్రకారం తెలంగాణలో ప్రతి 1000 మంది పురుషులకు 988 మంది స్త్రీలు ఉన్నారు.
- రాష్ట్రంలో విభిన్న శ్రామిక శక్తి ఉంది, వ్యవసాయం, పరిశ్రమలు మరియు ఐటి రంగం ప్రధాన ఉపాధి అవకాశాలను అందిస్తున్నాయి.
11. తెలంగాణ మతం మరియు సంస్కృతి:
- తెలంగాణలో మెజారిటీ మతం హిందూ మతం (85%) , తరువాత ఇస్లాం (12.7%) మరియు క్రైస్తవ మతం (1.3%) .
- తెలంగాణకు కాకతీయ, కుతుబ్ షాహీ, నిజాం పాలనల ప్రభావంతో గొప్ప సాంస్కృతిక వారసత్వం ఉంది.
- బతుకమ్మ, బోనాలు, దసరా, ఈద్ మరియు దీపావళి వంటి ప్రధాన పండుగలు జరుపుకుంటారు.
- హైదరాబాద్ చార్మినార్, మక్కా మసీదు మరియు గోల్కొండ కోటతో సహా ఇస్లామిక్ వారసత్వానికి ప్రసిద్ధి చెందింది.
- ఈ ప్రాంతం కాకతీయుల కాలం నుండి పునరుద్ధరించబడిన శాస్త్రీయ నృత్య రూపం పేరిణి శివతాండవానికి ప్రసిద్ధి చెందింది.
- తెలంగాణ వంటకాలలో హైదరాబాదీ బిర్యానీ, సర్వ పిండి మరియు పెసరట్టు ఉన్నాయి.
- చెరియాల్ పెయింటింగ్, నిర్మల్ చేతిపనులు మరియు పోచంపల్లి చేనేత వస్త్రాలు వంటి సాంప్రదాయ కళలు ప్రసిద్ధి చెందాయి.
12. తెలంగాణ అక్షరాస్యత :
- రాష్ట్ర అక్షరాస్యత రేటు దాదాపు 66.5% (2011 జనాభా లెక్కల ప్రకారం), ఇది జాతీయ సగటు కంటే తక్కువ.
- పురుషుల అక్షరాస్యత 74.95% , స్త్రీల అక్షరాస్యత 57.92% , ఇది లింగ అంతరాన్ని చూపుతుంది.
- హైదరాబాద్ అత్యధిక అక్షరాస్యత రేటు (83%) కలిగి ఉండగా, జోగుళాంబ గద్వాల్ అత్యల్పంగా ఉంది.
- కేజీ నుండి పీజీ ఉచిత విద్య వంటి ప్రభుత్వ కార్యక్రమాలు అక్షరాస్యతను మెరుగుపరచడమే లక్ష్యంగా పెట్టుకున్నాయి.
- తెలంగాణలో ఉస్మానియా విశ్వవిద్యాలయం, కాకతీయ విశ్వవిద్యాలయం మరియు ఐఐటి హైదరాబాద్ వంటి ప్రధాన విశ్వవిద్యాలయాలు ఉన్నాయి.
- రాష్ట్రంలో ఎస్సీ, ఎస్టీ మరియు మైనారిటీ వర్గాలకు అనేక రెసిడెన్షియల్ పాఠశాలలు ఉన్నాయి.
- తెలంగాణ ప్రభుత్వం అభ్యాసాన్ని పెంపొందించడానికి డిజి-స్కూల్ మరియు ఆన్‌లైన్ విద్యా కార్యక్రమాలను ప్రారంభించింది.
13. తెలంగాణ రాష్ట్రం జిల్లాలుగా విభజించబడింది:
33 జిల్లాలు ఉన్నాయి, అవి:
- ఆదిలాబాద్
- భద్రాద్రి కొత్తగూడెం
- హనుమకొండ
- హైదరాబాద్
- జగ్టియల్
- జనగాం
- జయశంకర్ భూపాలపల్లి
- జోగుళాంబ గద్వాల్
- కామారెడ్డి
- కరీంనగర్
- ఖమ్మం
- కొమరం భీమ్ ఆసిఫాబాద్
- మహబూబాబాద్
- మహబూబ్ నగర్
- మాంచెరియల్
- మెదక్
- మేడ్చల్-మల్కాజ్‌గిరి
- ములుగు
- నాగర్ కర్నూల్
- నల్గొండ
- నారాయణపేట
- నిర్మల్
- నిజామాబాద్
- పెద్దపల్లి
- రాజన్న సిరిసిల్ల
- రంగారెడ్డి
- సంగారెడ్డి
- సిద్దిపేట
- సూర్యాపేట
- వికారాబాద్
- వనపర్తి
- వరంగల్
- యాదాద్రి భువనగిరి
14. తెలంగాణ రాష్ట్ర ఆర్థిక వ్యవస్థ:
- ఐటీ హబ్ – హైదరాబాద్ ఒక ప్రధాన ఐటీ మరియు టెక్ హబ్, మైక్రోసాఫ్ట్, గూగుల్ మరియు అమెజాన్ వంటి ప్రపంచ కంపెనీలకు నిలయం.
- వ్యవసాయం – కాళేశ్వరం లిఫ్ట్ ఇరిగేషన్ ప్రాజెక్ట్ ద్వారా మద్దతు ఇవ్వబడిన తెలంగాణ వరి, పత్తి మరియు పసుపు ఉత్పత్తిలో అగ్రగామిగా ఉంది.
- ఫార్మాస్యూటికల్ పరిశ్రమ – “భారతదేశ ఫార్మా రాజధాని”గా పిలువబడే హైదరాబాద్ బలమైన ఫార్మా మరియు బయోటెక్నాలజీ రంగాన్ని కలిగి ఉంది.
- వస్త్రాలు & చేనేత వస్త్రాలు – రాష్ట్రం ప్రపంచ ప్రఖ్యాత పోచంపల్లి ఇకత్, గద్వాల్ మరియు నారాయణపేట చీరలను ఉత్పత్తి చేస్తుంది.
- రియల్ ఎస్టేట్ & మౌలిక సదుపాయాలు – వేగవంతమైన పట్టణీకరణ హైదరాబాద్ మరియు పరిసర ప్రాంతాలలో రియల్ ఎస్టేట్ మార్కెట్ వృద్ధి చెందడానికి దారితీసింది.
- పర్యాటకం & చలనచిత్ర పరిశ్రమ – చార్మినార్ మరియు రామోజీ ఫిల్మ్ సిటీ వంటి వారసత్వ ప్రదేశాలతో తెలంగాణ పర్యాటకులను ఆకర్షిస్తుంది.
- విద్యుత్ & శక్తి – తెలంగాణ విద్యుత్తులో స్వయం సమృద్ధిగా ఉంది, సౌర మరియు ఉష్ణ శక్తిలో ప్రధాన ప్రాజెక్టులు ఉన్నాయి.
15. తెలంగాణ ఆర్కిటెక్చర్
- కాకతీయ వాస్తుశిల్పం – రామప్ప ఆలయం మరియు వేయి స్తంభాల ఆలయం వంటి దేవాలయాలు క్లిష్టమైన శిల్పాలు మరియు ప్రత్యేకమైన డిజైన్లను ప్రదర్శిస్తాయి.
- కుతుబ్ షాహి శైలి – గోల్కొండ కోట మరియు చార్మినార్ వంటి స్మారక చిహ్నాలు ఇండో-ఇస్లామిక్ ప్రభావాలను ప్రతిబింబిస్తాయి.
- అసఫ్ జాహి (నిజాం) ఆర్కిటెక్చర్ – చౌమహల్లా ప్యాలెస్ మరియు ఫలక్‌నుమా ప్యాలెస్ గొప్పతనాన్ని మరియు యూరోపియన్ శైలి ప్రభావాలను ప్రదర్శిస్తాయి.
- ఆలయ నిర్మాణం – యాదాద్రి ఆలయం మరియు భద్రాచలం ఆలయం సాంప్రదాయ ద్రావిడ ఆలయ శైలులను హైలైట్ చేస్తాయి.
- మెట్ల బావులు – ఈ ప్రాంతంలో బన్సీలాల్‌పేట మెట్ల బావి వంటి చారిత్రక మెట్ల బావులు ఉన్నాయి, వీటిని వారసత్వ పరిరక్షణ కోసం పునరుద్ధరించారు.
- హైదరాబాద్ యొక్క ఆధునిక నిర్మాణ శాస్త్రం – సైబర్ టవర్స్ మరియు వేవ్‌రాక్ సెజ్ వంటి ఐటీ కేంద్రాలు భవిష్యత్ పట్టణ రూపకల్పనను సూచిస్తాయి.
- బౌద్ధ వాస్తుశిల్పం – ఫణిగిరి మరియు నేలకొండపల్లి వంటి ప్రదేశాలు బౌద్ధ స్థూపాలు మరియు విహారాలను వెల్లడిస్తాయి.
16. తెలంగాణ మతపరమైన గమ్యస్థానాలు:
- యాదాద్రి లక్ష్మీ నరసింహ స్వామి ఆలయం – నరసింహ స్వామికి అంకితం చేయబడిన ప్రసిద్ధ ఆలయం.
- భద్రాచలం దేవాలయం – రాముడికి సంబంధించిన పవిత్ర వైష్ణవ క్షేత్రం.
- జోగులాంబ ఆలయం, అలంపూర్ – జోగులాంబ దేవికి అంకితం చేయబడిన శక్తి పీఠాలలో ఒకటి.
- మెదక్ కేథడ్రల్ – తెలంగాణలో అతిపెద్ద చర్చి, అద్భుతమైన గోతిక్ నిర్మాణానికి ప్రసిద్ధి చెందింది.
- మక్కా మసీదు, హైదరాబాద్ – భారతదేశంలోని అతిపెద్ద మసీదులలో ఒకటి, దీనిని కుతుబ్ షాహీ పాలకులు నిర్మించారు.
- కీసరగుట్ట ఆలయం – శివుడికి అంకితం చేయబడిన చారిత్రాత్మక ఆలయం.
- చిలుకూరు బాలాజీ ఆలయం – దీనిని “వీసా బాలాజీ ఆలయం” అని కూడా పిలుస్తారు, విదేశీ ప్రయాణాలకు వీసాలు కోరుకునే భక్తులలో ఇది ప్రసిద్ధి చెందింది.
17. తెలంగాణ వంటకాలు :
- హైదరాబాదీ బిర్యానీ – మొఘలాయి మరియు తెలంగాణ రుచులను కలిపిన ప్రపంచ ప్రసిద్ధ వంటకం.
- సకినాలు – మకర సంక్రాంతి సమయంలో తయారుచేసే ఒక క్రిస్పీ, డీప్-ఫ్రైడ్ స్నాక్.
- గోంగూర ఊరగాయ – సోరెల్ ఆకులతో తయారుచేసిన ఒక ఘాటైన వంటకం, ఇది తెలంగాణ గృహాల్లో ప్రసిద్ధి చెందింది.
- జొన్న రొట్టె (జోవర్ రోటీ) – తెలంగాణ గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో ప్రధానమైన ఆహారం, కారంగా ఉండే కూరలతో తింటారు.
- పెసరట్టు – మూంగ్ పప్పు ఆధారిత దోస, సాధారణంగా అల్పాహారం కోసం తింటారు.
- ఖుబానీ కా మీఠా – ఎండిన ఆప్రికాట్లతో తయారు చేసిన హైదరాబాదీ డెజర్ట్.
- సర్వ పిండి – పప్పు ధాన్యాలు మరియు సుగంధ ద్రవ్యాలతో వండిన సాంప్రదాయ బియ్యం పిండి పాన్కేక్.
18. తెలంగాణ విజువల్ ఆర్ట్స్:
- చెరియాల్ స్క్రోల్ పెయింటింగ్స్ – పౌరాణిక కథలను వర్ణించే 400 సంవత్సరాల పురాతన జానపద కళారూపం.
- నిర్మల్ పెయింటింగ్స్ – నిర్మల్ నుండి వచ్చిన ఒక ప్రత్యేకమైన కళా శైలి, దాని శక్తివంతమైన రంగులు మరియు ప్రకృతి ఇతివృత్తాలకు ప్రసిద్ధి చెందింది.
- డోక్రా మెటల్ క్రాఫ్ట్ – గిరిజన బొమ్మలను తయారు చేయడానికి ఉపయోగించే సాంప్రదాయ లాస్ట్-మైనపు కాస్టింగ్ టెక్నిక్.
- పోచంపల్లి ఇకత్ నేత – తెలంగాణకు చెందిన ప్రపంచ ప్రఖ్యాత టై-అండ్-డై వస్త్ర కళ.
- బిద్రివేర్ – హైదరాబాద్ నుండి ఉద్భవించిన వెండి పొదుగు పనితో కూడిన లోహ హస్తకళ.
- కాంస్య పోత శిల్పాలు – చారిత్రాత్మక దేవాలయాలలో కనిపిస్తాయి, దేవతలు మరియు పౌరాణిక వ్యక్తులను వర్ణిస్తాయి.
- రాతి శిల్పాలు – కాకతీయుల కాలం నాటి రామప్ప, వేయి స్తంభాల గుడి వంటి ఆలయాలలో కనిపిస్తాయి.
19. తెలంగాణ విద్య:
- ఉస్మానియా విశ్వవిద్యాలయం – భారతదేశంలోని పురాతన విశ్వవిద్యాలయాలలో ఒకటి, 1918లో స్థాపించబడింది.
- ఐఐటీ హైదరాబాద్ – ఇంజనీరింగ్ మరియు టెక్నాలజీ విద్యకు ఒక ప్రముఖ సంస్థ.
- NIT వరంగల్ – భారతదేశంలోని అగ్రశ్రేణి జాతీయ సాంకేతిక సంస్థలలో ఒకటి.
- తెలంగాణ సాంఘిక సంక్షేమ పాఠశాలలు – ప్రభుత్వ ఆధ్వర్యంలో నడిచే రెసిడెన్షియల్ పాఠశాలలు నిరుపేద విద్యార్థులకు నాణ్యమైన విద్యను అందిస్తున్నాయి.
- ఐఐఐటీ హైదరాబాద్ – కృత్రిమ మేధస్సు మరియు కంప్యూటింగ్‌లో పరిశోధనలకు ప్రసిద్ధి చెందింది.
- భారత్ డైనమిక్స్ లిమిటెడ్ శిక్షణా కేంద్రం – రక్షణ సాంకేతికతలో ప్రత్యేక శిక్షణను అందిస్తుంది.
- కేజీ నుండి పీజీ ఉచిత విద్య పథకం – కిండర్ గార్టెన్ నుండి పోస్ట్ గ్రాడ్యుయేషన్ వరకు ఉచిత విద్యను అందించడానికి ప్రభుత్వ చొరవ.
20. తెలంగాణ క్రీడలు:
- బ్యాడ్మింటన్ – తెలంగాణ పివి సింధు మరియు సైనా నెహ్వాల్ వంటి ప్రపంచ స్థాయి క్రీడాకారిణులను అందించింది.
- కబడ్డీ – తెలుగు టైటాన్స్ జట్టు ద్వారా రాష్ట్రం ప్రో కబడ్డీ లీగ్‌లో చురుకుగా పాల్గొంటుంది.
- క్రికెట్ – హైదరాబాద్‌లో సన్‌రైజర్స్ హైదరాబాద్ అనే ఐపీఎల్ జట్టు, మహ్మద్ అజారుద్దీన్ వంటి ప్రసిద్ధ క్రికెటర్లు ఉన్నారు.
- ఖో-ఖో & రెజ్లింగ్ – గ్రామీణ తెలంగాణలో ఆడే సాంప్రదాయ క్రీడలు.
- టెన్నిస్ – అంతర్జాతీయ టెన్నిస్ స్టార్ సానియా మీర్జా హైదరాబాద్ కు చెందినవారు.
- పోలో & గుర్రపు స్వారీ – హైదరాబాద్ పోలో క్లబ్ పోలో క్రీడలలో దాని వారసత్వానికి ప్రసిద్ధి చెందింది.
- ఫార్ములా E రేసింగ్ – హైదరాబాద్ 2023లో భారతదేశంలో మొట్టమొదటి ఫార్ములా E రేసును నిర్వహించింది, ఇది రాష్ట్రంలో మోటార్‌స్పోర్ట్‌లను ప్రోత్సహించింది.
21 . తెలంగాణ నుండి వచ్చిన కీలకమైన భౌగోళిక సూచిక-ట్యాగ్
- పోచంపల్లి ఇకత్ – ఈ చేనేత వస్త్రం, దాని విలక్షణమైన ఇకత్ నేత సాంకేతికతకు ప్రసిద్ధి చెందింది, ఇది రాష్ట్రం నుండి వచ్చిన మొట్టమొదటి GI- ట్యాగ్ చేయబడిన ఉత్పత్తి, దాని సంక్లిష్టమైన నమూనాలు మరియు సాంస్కృతిక వారసత్వానికి ప్రసిద్ధి చెందింది.
- కరీంనగర్ సిల్వర్ ఫిలిగ్రీ – కరీంనగర్‌లో సాంప్రదాయకంగా ఆచరించే సున్నితమైన మరియు కళాత్మక పనిని ప్రతిబింబించే సున్నితమైన వెండి హస్తకళ.
- చెరియాల్ పెయింటింగ్స్ – సాంప్రదాయ స్క్రోల్ పెయింటింగ్‌లు, ఇవి స్థానిక జానపద కథలను శక్తివంతమైన చిత్రాలు మరియు ప్రత్యేకమైన కథన శైలి ద్వారా తెలియజేస్తాయి.
- నిర్మల్ కలెక్షన్ – నిర్మల్ బొమ్మలు, ఫర్నిచర్ మరియు పెయింటింగ్‌లను కలిగి ఉన్న ఈ ఉత్పత్తులు నిర్మల్ పట్టణంలోని శిల్పకళా నైపుణ్యం యొక్క గొప్ప సంప్రదాయాన్ని ప్రదర్శిస్తాయి.
- గద్వాల్ మరియు సిద్దిపేట చీరలు – చక్కటి చేనేత పనికి ప్రసిద్ధి చెందిన గద్వాల్ చీర మరియు సిద్దిపేట (గొల్లబామ) చీర రెండూ వాటి విలక్షణమైన డిజైన్లు మరియు శక్తివంతమైన రంగులకు ప్రసిద్ధి చెందాయి.
- హైదరాబాద్ హలీమ్ – హైదరాబాద్ యొక్క ఐకానిక్ వంటకాల ప్రత్యేకత, ఈ మాంసం ఆధారిత వంటకం ఈ ప్రాంతం నుండి GI సర్టిఫికేషన్ పొందిన మొట్టమొదటి మాంసం ఉత్పత్తిగా నిలుస్తుంది.
- విభిన్న రకాల చేతిపనులు & ఆహారాలు – ఈ వర్గంలో పెంబర్తి మెటల్ క్రాఫ్ట్, టెలియా రుమల్ (సాంప్రదాయ వస్త్రం), తాండూర్ రెడ్‌గ్రామ్ (ఒక ప్రత్యేకమైన పావురం బఠానీ రకం) మరియు వరంగల్ తివాచీలు ఉన్నాయి – ఇవన్నీ తెలంగాణ వైవిధ్యమైన సాంస్కృతిక మరియు వ్యవసాయ వారసత్వాన్ని ప్రతిబింబిస్తాయి.
ఈ GI ట్యాగ్‌లు తెలంగాణ సాంప్రదాయ ఉత్పత్తుల ప్రత్యేక గుర్తింపు మరియు నాణ్యతను రక్షించడంలో సహాయపడతాయి, అలాగే గ్రామీణాభివృద్ధి మరియు సాంస్కృతిక పరిరక్షణను ప్రోత్సహిస్తాయి.
22. తెలంగాణ రాష్ట్ర చిహ్నాలు & వాస్తవాలు:
- రాజధాని – హైదరాబాద్
- అతిపెద్ద నగరం – హైదరాబాద్
- రాష్ట్ర గీతం – “జయ జయ హే తెలంగాణ”
- రాష్ట్ర పక్షి – ఇండియన్ రోలర్ ( పాలపిట్ట )
- రాష్ట్ర పుష్పం – టాన్నర్స్ కాసియా ( తంగేడు పువ్వు )
- రాష్ట్ర క్షీరదం – మచ్చల జింక ( జింకా )
- రాష్ట్ర నది – గోదావరి నది
- రాష్ట్ర జనాభా – సుమారు 3.5 కోట్లు (2011 జనాభా లెక్కల ప్రకారం, ఇప్పుడు ఎక్కువగా ఉంటుందని అంచనా)
- రాష్ట్ర చిహ్నం – కాకతీయ కళా తోరణం (వరంగల్ కోట వంపు) & చార్మినార్
Happy
0 %
Sad
0 %
Excited
0 %
Sleepy
0 %
Angry
0 %
Surprise
0 %
Average Rating